دلایل قدرت دلار آمریکا
علت قدرت دلار آمریکا به خاطر ارزِ جهانی بودن آن است و همچنین به وسیلهی اقتصاد قوی آمریکا پشتیبانی میشود. ما در این مقاله قصد داریم 3 دلیل پنهان در پشت پردهی قدرت دلار آمریکا را برای شما آشکار کنیم. این دلایل گویای آن است که چرا به این زودیا ارزی جایگزین دلار آمریکا نمیشود.
دلار آمریکا ارزِ جهانی است.
بعد از جنگ جهانی دوم، کشورهای توسعه یافتهی جهان، توافق نامهای به نام بِرتون وودز (Bretton Woods) تنظیم کردند و براساس مفاد توافقنامه، آنها موظف بودند که نرخ ارزِ کشور خود را براساس دلار آمریکا بسنجند. براساس توافق نامه بِرتون وودز، آمریکا موظف بود که برای هر دلار، قابلیت معاوضه با طلا را فراهم کند. در اوایل دهه 1970، کشورها برای مقابله با تورم، به ازای دلارهایشان تقاضای طلا کردند. رئیس جمهور نیکسون، به جای آن که به سرمایهگذاران اجازه خارج کردن طلاهایشان از فورت ناکس را بدهد، طلا را از دلار جدا کرد. در آن زمان، دلار به ارز ذخیرهای جهان تبدیل شد.
دلار استاندارد جدیدی از طلا را معرفی میکند.
«در واقع دلار، استانداردی شبیه به استاندارد طلا است»
در واقع دلار استانداردی شبیه به استاندارد طلا است. بیشتر قراردادهای جهانی، مخصوصاً قراردادهای نفت، براساس نرخ ارزِ دلار صورت میگیرد. تعدادی از اقتصادهای برتر جهان، مانند: چین، هنگ کنگ، مالزی و سنگاپور نرخ ارزهای خود را براساس دلار تنظیم میکنند. هنگامی که ارزش دلار پایین میرود، سود حاصل از صادرات آنها افزایش مییابد. همچنین این کشورها، پساندازهای انبوهی در خزانهداری آمریکا دارند. روی کاغذ، آنها اگر پساندازهای خود را خارج کنند، موجب سقوط دلار میشوند.
اما این بهترین انتخاب آنها نیست؛ چرا که ارزش دلار خیلی وقت پیش کاهش یافته است، دلار در دهه 1970، اوایل دهه 80 و 1991 تا 1993 کاهش یافت. در طی این سیر نزولی، پیشبینی های درستِ زیادی درباره کاهش ارزش دلار صورت گرفت. بسیاری از کشورها تصمیم گرفتند دلار را از واحد پول رسمی کشورشان جدا کنند. اما هیچ جایگزینی واقعی برای دلار به عنوان یک ارز جهانی وجود نداشت؛ بنابراین دلار سقوط نکرد.
آیا یورو را میتوان به عنوان ارز جهانی، جایگزینِ دلار کرد؟
آلن گرینسپَن(Alan Greenspan)، رئیس سابق بانک فدرال، در سال 2007 موضوعی را مطرح کرد که ارز یورو می تواند یک ارز جهانی همانند ارز دلار شود. در پایان سال 2006، 25 درصد از ذخایر ارزهای جهانی که توسط بانک مرکزی نگهداری میشدند را ارز یورو تشکیل میداد، در حالی که دلار سهم 66 درصدی از این مجموع را داشت.
علاوه بر این، 39 درصد از معاملات مرزی با ارز یورو انجام میشد، در حالی که 43 درصد از این معاملات ارزی با دلار انجام میشد. به عنوان حمایت از ارز یورو، کشورهای زیادی در جهان، مخصوصاً اتحادیه اروپا، ارز یورو را جایگزین ارز دلار کردند که بدین وسیله به یکی از بزرگترین قطبهای اقتصادی جهان تبدیل شدند.
حتی اگر یورو جایگزین دلار شود، باز هم این فرآیند به آرامی صورت میگیرد؛ چون این فرآیند نمیتواند تنها عامل سقوط دلار باشد. هرچند این سقوط کل اقتصاد جهان را از بین میبرد و به نفع هیچکس نیست.
ایالات متحده بهترین مصرف کنندهی محصولات کشورهای جهان است. کشورهایی که می توانند باعث سقوط ارز دلار شوند، همان کشورهایی هستند که به آمریکایی ها برای فروش محصولاتشان نیاز دارند. بنابراین، آنها هیچ انگیزهای برای انجام این کار ندارند.
عامل دیگری که مانع از تبدیل شدنِ یورو به عنوان یک ارز جهانی میشود، بحران منطقهی یورو است. این موضوع باعث شد اتحادیه اروپا متوجه شوند که اگر خواهانِ یک اتحادیه مالی هستند باید اتحادیهی خود را به یک اتحادیهی مالی- دولتی تبدیل کنند. آنجلا مِرکل، صدراعظم آلمان، موافقت خود را با این موضوع اعلام کرد ولی بقیه اعضاء در این مورد، مردد بودند.
چرا ارزش دلار تا این حد افزایش یافته است؟
شاخص دلار تعیین کنندهی ارزش دلار میباشد. از ماه جولای سال 2014، این میزان 25 درصد افزایش یافته است. اما چرا؟
در ماه ژوئن سال 2014، بانک مرکزی اروپا اعلام کرد که اتحادیهی اروپا با کاهش قیمت، قصد انجام فعالیت هایی در جهت کنترل تورم و رشد اقتصادی را دارند. معاملهگرانِ ارزهای خارجی، نگران این موضوع بودند که ارزش یورو کاهش یابد و ناچار باشند که با ارز دلار، معاملههای خود را انجام دهند.
در جولای سال 2014، بانک فدرال اعلام کرد در ماه اُکتبر، برنامهی کاهش قیمت را لغو خواهد کرد. به دنبال این تصمیم، در اواخر ماه جولای سال 2014، اداره تحلیل اقتصادی آمریکا اعلام کرد که رشد تولید ناخالص داخلی آمریکا، در سه ماهِ دوم سال، 4 درصد بوده است. این میزان از رشد اقتصادی، یک تغییرِ خوشایند، نسبت به سقوط 1/2 درصدی اول سال بوده است.
در ماه اُکتبر، عربستان سعودی اعلام کرد که با محدود کردن صادرات نفتِ خود، قیمت هر بشکه نفت را کمتر از 70 دلار نگه میدارد.
دلیل دیگری که باعث قدرت دلار آمریکا شده است، انجام معامله های نفتی با دلار است. حال هر چقدر دلار قویتر باشد، درآمدهای نفتی بیشتر خواهد بود و این یک معاملهی دو سر بُرد برای عربستان و آمریکا میباشد.