چر بانک مرکزی نرخ سود را زیاد نمی کند؟

رئیس کل بانک مرکزی در جلسه سالانه مجمع بانک مرکزی سعی در تشریع وضعیت اقتصاد کلان نظام بانکی کشور در در تابستان سال ۹۷ و نتیجه اقدامات بانک مرکزی در وضعیت اقتصاد کلان پرداخت که در ادامه به بررسی آن می پردازیم.

عبدالناصر همتی عنوان کرد که اقتصاد ایران از شروع ۶ ماهه دوم سال ۱۳۹۶ که تحت تاثیر تحریم‌های آمریکا قرار گرفت تا بی‌ثباتی در آن نمایان شود، عنوان کرد از اواخر دهه ۱۳۸۰ و از اوایل دهه ۱۳۹۰ علت شکل‌گیری ناتراز بودن نظام بانکی شده به گونه‌ای که اولویت بندی سیاست‌های دولت راه حل را به دنبال نداشت.

سال ۹۷ سالی بود که انتظار ناترازی نظام بانکی، تحت تاثیر آمریکا که خود را به شکل بی ثباتی اقتصاد کلان و به شدت گرفتن حمله سفته بازها به بازار ارز، قابل پیش بینی بود.

مقاله مرتبط : نرخ ارز چیست؟

تاثیر تورم بر دهک پایین جامعه بیشتر از تورم دهک بالای جامعه است.

در تابستان ۹۷ بر اساس تحلیل ها و بررسی های صورت گرفته امکان بروز قحطی در تامین کالاهای اساسی و کاهش درآمدهای نفتی دولت در نظر گرفته شده بود، ادامه پیدا کردن این شرایط باعث کاهش رفاه مردم و کاهش شدید اعتماد به نفس و آستانه تحمل مردم در برابر فشارهای آمریکا بوده است.

چرا بانک مرکزی نرخ سود را افزایش نمی دهد؟

تعداد زیادی از اقتصاددانان پیشنهاد استفاده از سیاست های انقباضی که یعنی افزایش قابل توجهی از سود بهره و همچنین کاهش شدید رشد کمیت های پولی را به همراه داشته را عنوان کردند، اما این موضوع عوارض بسیاری برای بانک مرکزی مانند تشدید دشواری، تشدید رکود و تشدید ناترازی بانک ها را به همراه داشته که این کار انجام نشد.

تحت این شرایط ترجیح داده شد که روشی برای کنترل نرخ ارز پیدا شود تا در وهله اول ثبت بازی را کنترل کند و در وهله دوم نیاز به تزریق مستمر از محل ذخایر ارزی نباشد و در وهله بعد امکان بازگشت ارزهای حاصل از صادرات غیرنفتی به وجود آیند و امکان انتقال رانت به واردکنندگان ایجاد نشود، همچنین در وهله آخر امکان نوسان شدید و آسیب پذیری نرخ ارز به وسیله تحولات سیاسی خارجی کم شده و مانع از خروج سرمایه از کشور و نگهداری ارز به وسیلۀ اشخاص مختلف می شود.

نرخ ارز چگونه مدیریت می شود؟

بر اساس گفته های رئیس کل بانک مرکزی اولین گام بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز حضور آن صورت بازارساز در بازار بوده که نه تنها وظیفه تزریق خرید و فروش در بازار ارز را برعهده داشته بلکه وظیفه کنترل بر مبادلات ریالی را برعهده داشته که این موضوع مانع از تقاضای سفته بازی شده بود.

اقدام دیگری که بانک مرکزی برای مدیریت نرخ ارز از آن بهره برد و استفاده از سامانه نیما یا بازار دوم بود که به آرامی توانست تفاوت فاحش نرخ ارز در سامانه نیما و بازار ارز را کاهش دهد و این موضوع باعث شد تا اعضای صادراتی به کشور بازگردند و از فساد جلوگیری شود.

در آخر بانک مرکزی با خنثی کردن شایعات و تحریک های رسانه‌ای که جو روانی را به شدت متشنج می‌کردند، توانست نرخ ارز را به خوبی مدیریت کند.

بانک مرکزی چه برنامه ای برای مدیریت نقدینگی دارد؟

بر اساس گفته های رئیس شورای پول و اعتبار در مورد مدیریت نقدینگی، بانک مرکزی بر شوک هزینه ای وارد شده اقتصاد کشور به طور کامل باغ بود و نیاز به سرمایه در حال گردش به این بنگاه ها را احساس کرد و در نتیجه سعی کرد تا از انقباض و رشد کمیت های پولی جلوگیری کند و انبساط اسمی اقتصادی را فراهم کند.

بر اساس گفته های رئیس کل بانک مرکزی به دلیل آن که بخش عمده‌ای از رشد نقدینگی وابسته به نرخ سود بالای سپرده ها بوده است، کار معقولانه ای به نظر نمی آید اگر، در شرایطی که انتظارات تورمی بالا می باشد، نرخ سود بهره کاهش یابد.

از طرف دیگر با توجه به کاهش درآمدهای دولت، فشار مضاعفی به منابع بانکی وارد شد.

بانک مرکزی در این موقعیت باید مطمئن شد که نقدینگی از طریق رفتار ریسک امیز بانک‌ها و مسابقه نرخ سود روشن می کند و انبساط اسمی اقتصادِ هماهنگی در کشور، حفظ می‌شود.

با توجه به آنکه سیاست های پولی برای هدف گذاری ها در تورم و هدف گذاری های ابتدایی در رابطه با نرخ سود به طور کامل و رسمی اجرا نشده بود، بانک مرکزی تنها باید تمرکز خود را بر مدیریت بازار بین بانکی قرار می داد تا با جلوگیری از افزایش نرخ سود بهره، مانع از افزایش نرخ تورم و اتکای بی پایه و اساس بانک ها بر منابع بانک مرکزی شود‌.

وی در آخر افزود که بانک مرکزی به خوبی توانست از این برهه گذر کند و در برنامه های آتی یا خود سعی دارد تا کنترل هر چه بیشتر مانع از ایجاد تورم شده تا وضعیت اقتصادی کشور را روزبه‌روز به وضعیت بهتر و با ثبات بیشتر برساند.

مقاله مرتبط : نرخ ارز ثابت چیست و چه مزایایی دارد؟

با صرافی ارکان همراه باشید.