عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال گفت: "حذف سامانه نیما از مبادله های ارزی به هیچ عنوان صحت ندارد و حتی تاکید شده که صادرکننده ها ۵۰ تا ۶۰ درصد ارز حاصل از صادرات خود را در سامانه نیما عرضه کنند."
کامران سلطانی زاده، رئیس کانون صرافی ها طی یک گفت وگوی خبری خبرنگار بورس،بانک و بیمه با تاکید بر ادامه فعالیت سامانه نیما و نقش آن در مبادله های ارزی اظهار کرد: بازار متشکل ارزی به صورت تخصصی روی مبادله اسکناس ارز فعالیت میکند ولی سامانه نیما روی خرید و فروش ارز به شکل حواله ای هم کار میکند.
وی افزود: یعنی قرار نیست با ورود بازار متشکل ارزی سامانه نیما از کار بیفتد به دلیل اینکه فعالیت و کار هردوی این نهاد کاملا مشخص و مجزا تعریف شده است.
رئیس کانون صرافی ها تاکید کرد: ثبت نام صرافی ها برای ورود به بازار متشکل ارزی شروع شده و تعدادی از صرافی ها هم پس از تکمیل مدارک خود موفق به ثبت نام شده اند که تعداد آن ها را در آینده ای نزدیک به اطلاع عموم خواهیم رساند. شاید کمی روند کمی کند باشد، زیرا فرمها و مدارک مورد نیاز تا حدودی سنگین هستند.
وی عنوان کرد: قیمت رسمی ارز از راه بازار متشکل ارزی تعیین میگردد و قرار است فاز اول برای خرید و فروش دلار و یورو بازگشایی شود. ابتدا چند بانک عامل هستند که آمادگی خود را مبنی بر ورود به این بازار عنوان کرده اند و قرار است هر 20 روز یک بار، بانک های دیگر هم برای ورود به این صرافی ها اقدام کنند.
سلطانی زاده افزود: با گذر زمان و اتصال تعداد بیشتری از بانک های عامل به سامانه بازار متشکل ارزی امکان خرید و فروش سایر ارزها مانند درهم, لیر ترکیه و دینار هم فراهم خواهد شد.
وی در جواب به این سوال که انتظار می رود اولین معامله بازار متشکل ارزی چه زمانی صورت بگیرد، گفت: باید تصمیم های تمام مسئولان این امر به شکل هماهنگ و منجسم تایید شود اما به آن صورت که آقای پور ابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفته است، احتمال دارد اولین معامله در روزهای پایانی خرداد انجام شود.
محمدرضا پور ابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: بازار متشکل ارزی چند اثر مهم در زمینه اقتصادی خواهد داشت، اولین اثر آن این است که دغدغه ناشی از عدم بازگشت منابع ارزی از صادرات غیرنفتی تا حد بسیاری برطرف خواهد شد. موضوع مربوط به بازگشت منابع ارزی به علت عدم تعیین نرخ معین و مشخص برای تسویه، مزیتی برای صادرکننده ها ایجاد نمیکند و به علت تفاوت نرخ سامانه نیما و نرخ بازار سنا صادر کننده ها علاقه ای به برگشت ارز حاصل از صادرات ندارند. وی افزود: بنابراین نکته اول این است که راه اندازی بازار متشکل ارزی کمک میکند که میل به بازگشت ارز مجدد ایجاد شود.
پورابراهیمی ااضافه کرد: کاهش فرق بین نرخ ها و رسیدن به یک نرخ تعادلی باعث می شود تقاضا برای ارز با هدف واردات کالا کاهش پیدا کند.
بنابراین کاهش تقاضای ارز از یک سو و افزایش عرضه باعث کاهش نرخ ارز می شود. همانطور که در یکی دو روز اخیر هم در بازار غیررسمی شاهد آن بودیم.
حامد ستاک، فعال بازار سرمایه در جواب به سوالی مبنی بر اینکه آیا بازار متشکل ارزی میتواند باعث تثبیت نرخ ارز شود یا خیر؟ گفت: به شکل کلی بازار سرمایه در تمام دنیا به خاطر اینکه شفافترین بازار برای خرید و فروش انواع کالاهای مصرفی و صنعتی است به عنوان بهترین بازار تلقی میشود؛ بازاری که در آن دسترسی عموم برای خرید کالاهای مورد نیاز آنها باز باشد، قطعا میتواند آینده خوبی را رقم بزند. دسترسی عمومی به عنوان یکی از فاکتورهای فروش عادلانه برای سهام شرکت ها در بین مردم بشمار می آید.
وی گفت: بازار متشکل ارزی هم به همراه دسترسی آسان عمومی به خرید ارز، برای یافتن قیمت واقعی آن در حال شکل گیری است؛ اگر نهادی از متولیان آن بانک مرکزی است بتواند قوانین و زیر ساختهای مناسبی را در این باره ایجاد کند و در مرحله اجرا و نظارت نیز به قانونمند و به درستی عمل کند؛ قطعا ما در این بازار هم شاهد کشف قیمت واقعی ارزها، ثبات قیمت و کاهش دلالی و رانت در سایر بازارها خواهیم بود.
علی صالح آبادی، مدیر عامل بانک توسعه صادرات در طی صحبتی با اشاره به اینکه هدف از استفاده از بازار متشکل ارزی، کم کردن دخالت بانک مرکزی یا نرخ دستوری است، اظهار کرد: اگر بازار طبق ساز و کار درونی خود، خودش را تغذیه کند؛ به این شکل قیمت ارز بر اساس عرضه و تقاضا و نه دستور بانکی تعیین میگردد.
وی در مورد نحوۀ کارکرد بازار متشکل ارزی بیان کرد: بازار متشکل ارزی به شکل اسکناس بوده و مربوط به حواله نیست، چرا که حواله در حال حاضر در سامانه نیما عرضه میشود؛ مردم برای دریافت اسکناس در چارچوب مقررات ابلاغ شده ی بانک مرکزی به صرافیها مراجعه میکنند و تا سقف حداکثر ۲۰۰۰ دلار ارز دریافت میکنند. در اصل بازار متشکل برای معاملات صرافیها با یکدیگر، بانکها با هم و یا صرافیها با بانکها و شرکتهای عرضه کننده عمده ارز راه اندازی شده است.
بهزاد خسروی، اقتصاد دان و استاد دانشگاه با اشاره به نقش مهم بازار متشکل ارزی در کوتاه کردن دست دلالان ارزی برای معین کردن نرخ ارز در ایران اظهار کرد: بازار متشکل ارزی میتواند روش مناسب و درستی برای بومی سازی نحوه تعیین قیمت ارز در بازار ارز باشد، اما باید جزئیات و روش این بازار برای کارشناس های اقتصادی شرح داده شود.
در آخر به زبانی ساده مشخص می گردد که سامانه نیما فقط در حوزه حواله ارزی فعالیت میکند، همچنین بازار متشکل ارزی نرخ رسمی ارز در بازارها را تعیین می کند، عده ای از کارشناس های اقتصادی معتقد هستند که قطعا تعیین نرخ در بازار متشکل ارزی بسیار در نرخ حواله های ارزی موثر خواهد بود اما اینکه تا چه حد مشخص نیست، زیرا افزایش یا کاهش اسکناس ارزی راهی را برای نوسان ها در حواله های ارزی نیز باز می کند بنابراین انتظار می رود بانک مرکزی با چینش به موقع و صحیح در بازار متشکل ارزی نرخ سامانه نیما و نرخ بازار متشکل ارزی به نحوی مدیریت شود که صادرکننده ها به فکر سود بیشتر در بازارهای آزاد نباشند و ارز مورد نیاز را به سامانه نیما می دهند.