بهروزرسانی نرخ ارز و قیمت سکه: ۱۴۰۱-۰۲-۰۵ | April 25, 2022
۰۲۱۲۶۷۰۸۷۲۲ | ۰۲۱۲۶۷۰۸۸۷۱
منو های سایت
در روزهای گذشته در حالی که قیمت دلار فراز و نشیب های زیادی دارد، سوال اصلی این است که نرخ ارز چگونه تعیین میشود؟ در ادامه به بررسی آن میپردازیم.
روش‌ها و فرآیندهای مختلفی برای تعیین نرخ ارز وجود دارد که هنگامی که نیاز است تا قیمت ارزهای مختلف را بر حسب قیمت ریال سنجید، از این روش‌ها استفاده میشود. نوسان ارزش پول ملی همیشه یکی از دغدغه‌های اصلی دولتمردان بوده است. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته که این نوسانات قیمت ارز در اقتصاد کشور به مراتب کمتر است.
به طور کلی ارزش و بهای پول ملی یک کشور را براساس پول‌های سایر کشورها که تابع آن می‌باشند تعیین می‌کنند، این عمل تعیین کننده را نظام ارزی حاکم بر آن کشور می‌گویند. همچنین نظام ارزی هر کشور با کلیه‌ی پرداخت‌هایی که آن کشور در صنایع مختلف انجام می‌دهد، ارتباط دوطرفه دارد.
مقاله مرتبط : نرخ ارز چیست؟
به همین خاطر هر نظام ارزی باید سیستمی مشخص و دقیق برای رویارویی با مازاد و جبران کسری های مختلف در تراز پرداخت های کشور داشته باشند. برای تعیین قیمت ارز، ۴ نظام پایه‌ای وجود دارد:
۱- نظام پایه طلا
۲- نظام پایه طلا-ارز
۳- نظام ارزی شناور
۴- نظام ارزی شناور مدیریت شده
علی‌رغم اینکه این نظام های ارزی در سایر کشورها هم بر همین منوال می‌باشد، اما براساس درآمدهای ارزی ایران که از دیگر کشور ها متفاوت می‌باشد؛ میتوان نتیجه گرفت که سیاست های ارزی کشور ایران بر این اساس طراحی شده است. همچنین علت اصلی این تفاوت در کشور ایران درآمد حاصل از نفت و مشتقات آن در بخش درآمدهای صادرات ایران می‌باشد.
براساس آنچه از طرف روسای بانک مرکزی ایران اعلام شده است، نظام ارزی کشور ایران،《نظام شناور مدیریت شده》می‌باشد.
در نظام شناور مدیریت شده باید براساس میزان عرضه و تقاضا ارز، میزان نرخ برابری را تعیین می‌کنند، در این بین بانک مرکزی این اختیار را دارد تا با دخالت در بازار ارز، میزان نوسانات و تغییرات قیمت ارز مانند: نرخ دلار، قیمت یورو و.... را کنترل کند.
کاربرد درآمدهای ارزی در تعیین نرخ ارز چیست؟در کشور ایران درامدهای حاصل از فروش نفت و مشتقات آن بخش عمده و اصلی درآمد های ارزی را تشکیل می‌دهد.
در شرایط معمولی که شوک سیاسی و اقتصادی در کشور وجود ندارد و نواسانات قیمت ارز تقریبا صفر می‌باشد، بانک مرکزی با دارا بودن ذخایر ارزی غنی نیز میتواند به خوبی بازار ارز را کنترل کند.
هرگاه تقاضا در بازار ارز افزایش پیدا کند، بانک مرکزی به کمک ذخایر ارزی خود میتواند، کسری ارزی را جبران کرده و عرضه‌ی ارز انجام دهند.
اما زمان هایی هم وجود دارد که تقاضا در بازار ارز خیلی بیشتر از توان بانک مرکزی بوده و ذخایر ارزی کشور هم کفاف این تقاضا در بازار ارز را نمی‌دهد، در اینصورت قیمت ارز به طور ناگهانی و با سرعت زیاد افزایش پیدا می‌کند.
کارشناسان اقتصادی توصیه می‌کنند که بانک‌های مرکزی هر کشور نرخ مشخصی را برای ارز دلار تعیین کنند، به گونه‌ای که به پشتوانه درآمد ارزی خود بتوانند از آن نرخ دلار حمایت کند.
همچنین متخصصان اقتصادی پیشنهاد می‌کنند که بانک مرکزی به طور موازی و آهسته و پیوسته به قیمت دلار و قیمت یورو براساس تفاضل تورم خارجی و داخلی اضافه کنند؛ در صورتی که این کار ماهیانه انجام بگیرید، شوک های ارزی ایجاد نشده و نوسانات غیر قابل پیش بینی قیمت دلار کم میشود.
علی‌رغم در ماه‌های گذشته عنوان شد که با افزایش قیمت دلار، بانک مرکزی به بازار ارز ورود کند و نرخ ارز را آهسته و همزمان افزایش دهند تا قیمت دلار سر به فلک نکشد، این کار صورت نگرفت و در نتیجه نرخ دلار به صورت ناگهانی افزایش پیدا کرد.
رییس کنفدراسیون صادرات، محمد لاهوتی در رابطه با نحوه‌ی تعیین نرخ ارز در بازار ارز عنوان می‌کند : با توجه به اینکه بانک مرکزی وظیفه دارد ارزش پول ملی کشور را حفظ کند و مانع از بی‌ارزش شدن آن شود، اما بانک مرکزی در ۶ ماه گذشته اینکار کار رو انجام نداده و تزریق ارزی در بازار ارز انجام نداده تا مانع از کاهش ارزش پول ملی شود. قیمت دلار ۲۰ هزارتومانی اصلا قابل توجیه نبوده و به هیچ عنوان مبنایی ندارد که منطقی به نظر آید.
وی افزود : نرخ ارزی که براساس فرمول های ریاضی توسط کارشناسان اقتصادی محاسبه شده، براساس تفاضل تورم داخلی و خارجی کشور تا پایان سال ۱۳۹۶ باید قیمت دلار در حدود ۷۰۰۰ الی ۸۰۰۰ تومان می‌بود.
همچنین در صورتی که تورم سال جاری را به آن اضافه کنیم، در نهاین نباید نرخ دلار بیشتر از ۱۰۰۰۰ تومان شود! به همین خاطر قیمت دلار بالاتر از آن حباب بوده و جو روانی غیرقابل توجیه می‌باشد.
با سیدحسین سلیمی، نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران و عضو هیات مدیره بانک خاورمیانه عنوان می‌کند : برای دلار با ارز هیچ نرخی نمی‌توان کرد.
وی همچنین خاطر نشان کرد : میزان ارز صادرات غیرنفتی که شامل محصولات پتروشیمی، فلزات رنگی، فولاد، سایر کالاها حدوداً ۴۰ الی ۴۵ میلیارد دلار می‌باشد.
همچنین عضو نماینده‌های اتاق بازرگانی در این باره گفت : علت اساسی نوسان‌های نرخ ارز در ماه های قبل و ایجاد نرخ ارز های بالا این است که ارز بدست آمده از صادرات، به سامانه نیما تزریق نشد!
مطلب مرتبط : سامانه نیما چیست؟ [با ذکر آدرس سایت سامانه نیما]
از طرف دیگر این تفاوت فاحش نرخ ارز نیمایی و نرخ ارز آزاد هیچ گونه توجیهی ندارد. با این وجود، محمد لاهوتی نکته دیگری را مورد بررسی و تحلیل قرار داده و می‌گوید : علی‌رغم اینکه ارز مورد نیاز مردم در صرافی ها و بازار آزاد تنها 3 درصد نیاز بازار را تشکیل می‌دهد، اما تاثیر روانی آن بر بازار ارز بسیار بیشتر از این درصد ناچیز می‌باشد.
مطلب مرتبط : 12+1 نوع قیمت دلار در بازار ارز که احتمالا شنیده‌اید اما نمی شناسید!
با همه‌ی این تفاسیر، اینطور به نظر می‌رسد که با اجرای سیاست های جدید ارزی بانک مرکزی و اختیارهایی که شورای‌عالی هماهنگی‌های اقتصادی کشور به بانک مرکزی داده است، به مرور نرخ دلار و همچنین نرخ سایر ارزهای خارجی در بازار ارز به نقطه تعادل رسیده و بازار به ثبات برسند.
با صرافی ارکان همراه باشید و نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
