اگر بدانید که سامانه نیما چیست؟ حتما خبر داشته اید که در سامانه نیما تامین ارز تنها بر عهدهی بانک ها بوده است، اما بعد از ابلاغ این بخشنامه، از این پس مشتری یا واردکننده میتواند صرافی مجاز مدنظر خود را جهت تامین ارز به سامانه نیما معرفی کند، از این رو، کسب و کار صرافی های غیر بانکی دوباره رونق پیدا میکنند و همچنین واردکنندگان و کلاً فعالان تجاری حق انتخاب بیشتری برای انتخاب صرافی مورد نظر خود دارند.
حالا به بررسی این ۵ بند بخش نامه ای در خصوص معامله ارز در سامانه نیما میپردازیم:
در بخش اول، مطرح شده است که بانک عامل باید در قبال دریافت تعهد برای ورود کالا، از مشتری طبق تبصره ۴ قسمت اول مقررات ارزی و تایید آن در پروتال ارزی پیش رود و انجام دهد. در بند "ی" در قسمت اول قوانین ارزی مرتبط با دریافت تعهد از واردکننده برای ارائه اصل برگه پروانه ترخیص قطعی اجناس و پرداخت جریمه عدم ارائه پروانه ذکر شده است که برای دریافت آن باید، وثیقه های کافی معادل پانزده درصد وجه اعتبار مورد نظر، ثبت سفارش برات اسنادی و سی و پنج درصد وجه حواله ارزی به ریال افدام لازم را به عمل بیاورند.
در بند دوم عنوان شده است که مسئولیت خرید ارز، به جز مواردی که بانک عامل مسئولیت پرداخت ارز به فروشنده را دارد، بر دوش واردکننده یا مشتری خواهد بود و واردکننده باید با مراجعه به سامانه جامع تجارت، "راسا" تامین ارز از سامانه نیما را انجام دهد.
این بخش، مهمترین بخش بخشنامه است که در آن مجوز ریافت بهره از صرافی های غیر بانکی نیز به فعالان تجاری داده شده است. مسئولان بانک مرکزی در این رابطه توضیح دادند که این بخش از بخشنامه در جهت تسهیل گردش چرخ سامانه نیما بوده است و انتظار دارند که آزادی عمل همه افراد پس از این بخشنامه افزایش یابد.
سعید مجتهدی، رئیس کانون صرافی ها توضیح داده است که با تغییرات جدید، هم اکنون مشتریان صرافیها میتوانند به راحتی درخواست ارزی خود را از طریق سامانه نیما با صرافی های مورد نظر خود انجام دهند و دیگر ی مانند گذشته وجود دارد.
وی همچنین افزود که قبل از این موضوع، واردکنندگان کالا پس از انجام ثبت سفارش، برای تهیه ارز مورد نظر به بانک ها می رفتند اما حالا میتوانند صرافی مد نظر خود را برای معامله ارزی انتخاب کنند.در مقابل صادرکننده ها نیز این امکان را پیدا کردهاند که ارز بدست آمده از صادرات خود را از راه صرافی مورد تایید خود به داخل کشور منتقل کنند.
در بخش سوم به چگونگی تامین ارز به وسیلهی بانک های عامل اشاره شده است. طبق این بند تعیین شده است بانکِ عامل درصورتی که تعهدِ پرداخت ارز به فروشنده را دارا میباشد، میتواند از راه سامانه تامین ارز شروع به خریدن ارز از سامانه نیما کند.
معمولاً بانکها به 3 صورت تامین ارز انجام می دهند که شامل، خریدن ارز از بانک مرکزی، دریافت ارز از حساب ارزی مشتری و در آخر سامانهی تامین ارز این کار را هم انجام میدهد. طبق این بخشنامه این شرایطی ایجاد شده تا بانکها بتوانند به سامانه نیما بروند و ارز مورد نیاز خود را بر اساس نرخ ارز اعلام شده در بانک مرکزی، تامین کنند.
در بخش چهارم این بخشنامه نیز مطرح شده است: "در زمان هایی که واردکننده شروع به تامین ارز از طریق سامانه نیما میکند، اساس عملکرد بانک عامل (در تشکیل پرونده، دریافت کارمزد و هزینههای آن...) روش برات بدون هیچ تعهدی خواهد بود» در مورد این موضوع لازم است یادآوری کنیم که اگر واردکننده در سامانه نیما شروع به تامین ارز کند، به صورت خودبهخودی اساس عمل بانک برای روش برات بدون تعهد بوده و به معنا بوده که نمیتواند از بانک تقاضا کند که اول پولِ اسناد پرداخت و بعد اسناد به متقاضی داده شود (روش برات با تعهد).
در آخرین بند از این بخشنامه بر این مطلب تاکیید شده است که همۀ قوانین مرتبط با تعهد به ارائه پروانۀ گمرکی، درباره ثبت سفارش هایی که با سامانه نیما تامین ارز آن ها انجام میشود نیز برقرار خواهد بود. قبل تر بانک مرکزی، به وسیلۀ بخشنامه ای به بانک های کشور، حد و مرز چگونگی رسیدگی به تعهدهای ارزی ناشی از واردات اجناس مختلف را شرح داده بود. در این بخشنامه نکته های مورد نیاز برای بررسی چگونگی تعهدهای ارزی واردکنندگان که برای ورود اجناس خود از ارز سیستم های بانکی استفاده کردهاند، تعلق گرفته است.